polski angielski

Jerzy Milian

Kompozytor, wibrafonista, pianista i aranżer, jedna z najbardziej oryginalnych postaci polskiej sceny jazzowej od wczesnych lat 60. do dziś. Urodził się 10 kwietnia 1935 roku w Poznaniu.

Po ukończeniu średniej szkoły muzycznej w klasie fortepianu w 1951 roku, studiował kompozycję w Hohschule fur Musik w Berlinie oraz prywatnie - pobierając nauki od m.in. Bogusława Schaeffera czy Wolframa Heickinga.

Pierwszy zespół - orkiestrę taneczną - założył jeszcze w 1951 roku, jednocześnie grając w innych, na poły amatorskich składach. Pierwszych nagrań dokonał w 1952 z kwintetem Rytm. W tym okresie dużo komponował i aranżował, także dla potrzeb studenckich kabaretów.

W 1954 roku Milian spotkał Krzysztofa Komedę, dwa lata później porzucił fortepian i został wibrafonistą w jego sekstecie. Także w 1956 roku Komeda i Milian odnieśli wielki sukces na I Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym w Sopocie.

Po rozpadzie sekstetu Komedy Milian zdecydował się pozostać w Poznaniu, gdzie początkowo grał głównie w zespołach radiowych. W 1958 roku krótko grał w zespole z Andrzejem Kurylewiczem i Romanem Dylągiem, w latach 1959-60 w grupie Jana Ptaszyna Wróblewskiego. Od 1961 na trzy lata ponownie związał się z Krzysztofem Komedą, w 1965 roku koncertował z Wojciechem Karolakiem. W 1963 wystąpił na Jazz Jamboree, wykonując wraz z orkiestrą symfoniczną Music for MI Bogusława Schaeffera. W latach 1966-70 prowadził własne trio z udziałem m.in. kontrabasisty Jacka Ostaszewskiego.

Do połowy lat 70. Milian wziął udział w wielu nagraniach oraz koncertach, jako kompozytor i aranżer współpracując m.in. z orkiestrą Gustava Broma, big-bandem Andrzeja Kurylewicza czy Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Jeszcze w 1965 roku podjął trwającą ponad dwie dekady współpracę jako kompozytor dla orkiestry belgijskiego radia BRT. To doświadczenie stało się punktem wyjścia dla współpracy z choreografem Konradem Drzewieckim, jak również przyczyniło się do współpracy z big-bandem radiowym NRD i orkiestrą radiową w Bratysławie (1970-85) oraz do współzałożenia Orkiestry Rozrywkowej PRiTV w Katowicach, której dyrektorem był w latach 1974-1991.

Przez lata Milian poza projektami czysto jazzowymi skomponował także operę "Łowy w Operlandii", muzykę do kilku baletów, utwory orkiestrowe (w tym "Circulations" - utwór na orkiestrę symfoniczną i big-band), kompozycje inspirowane folklorem (Polish Folk Suite, Silesian Sketches), muzykę filmową (m.in. "Mocne uderzenie") i telewizyjną.

Pozostając na uboczu głównej sceny jazzowej, przez ostatnie dwie dekady stawał się powoli artystą zapomnianym. Jednak jego nagrania, szczególnie z przełomu lat 60. i 70. zostały odkryte na nowo przez młode pokolenie muzyków związanych z nowoczesną muzyką taneczną. Oryginalne wydania starszych płyt Miliana zaczęły osiągać zaskakująco wysokie ceny, zaś sample z jego utworów pojawiły się na wielu płytach ze współczesną muzyką elektroniczną.

Ostatnie płyty Jerzego Miliana, Ashkhabad Girl i Milianalia, nagrane zostały w słynnym, w pełni analogowym studio niezależnego Obuh Records i wydane także na winylu, przynosząc doskonałe recenzje i nowy renesans twórczości jednego z najciekawszych muzyków polskiej sceny jazzowej.

Autor: Maciej Sienkiewicz, grudzień 2010.

Jerzy Milian zmarł 7 marca 2018 r.